Stel je voor, jij of een naaste belandt in het ziekenhuis en moet geholpen worden. Vaak is er niet één mogelijke keuze voor behandeling, maar meerdere. Als patiënt hoop je dan dat de uiteindelijk gekozen behandeling gebaseerd is op goed onderzoek. Voor een groot deel van de behandelingen, 50% is een veel voorbijkomende schatting, zouden echter wetenschappelijke bewijzen ontbreken of onvoldoende aanwezig zijn. Daarnaast is er zorg waarvan bekend is dat deze (voor bepaalde indicaties of patiëntgroepen) bewezen niet effectief is (ca. 6% ). Om te onderzoeken wat we nog niet weten en te zorgen dat er met bewezen niet-effectieve zorg gestopt wordt, is het programma Zorgevaluatie en gepast gebruik (ZE&GG) in 2019 in het leven geroepen. “Het leveren van zorg waarvan we weten dat deze meerwaarde heeft, en het niet leveren van zorg die geen meerwaarde heeft, noemen we gepast gebruik.” ZE&GG moet een vast plekje krijgen in het ziekenhuis en de eerste terugkoppeling van de voortgang werd voor 1 november al verwacht. Laat dit nou mijn opdracht in het Amstelland ziekenhuis samenvatten waar ik in september mee begonnen ben, ‘projectleider Zorgevaluatie en Gepast Gebruik’.
Eerdere initiatieven van het Zorginstituut en zorgverzekeraars poogden al met programma’s als ‘Zinnige Zorg’ en ‘Leading the Change’ de toepassing van gepast gebruik in de praktijk te versnellen. Partijen als ZonMW proberen met het subsidiëren en ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek de kennis over wat gepast gebruik is te vergroten. 75% van het wetenschappelijk onderzoek haalt de geplande tijdslijnen echter niet, het duurt lang voordat nieuwe kennis de wetenschappelijk richtlijnen in komt en nog langer voordat het ook overal in de spreekkamer gebruikt wordt.
ZE&GG implementeert daarom de Cirkel van gepast gebruik: (1) agenderen: het identificeren van kennishiaten, (2) evalueren: het vergelijken van zorg om zo te achterhalen welke behandeling voor welke patiënt op welk moment het meest effectief is, (3) implementeren: zorgen dat kennis van gepast gebruik in de praktijk toegepast wordt en (4) monitoren: bewaken dat kennis toegepast blijft worden.
De ambitie van ZE&GG is dit alles samenbrengen (“de cirkel te sluiten”) in een lerend systeem, vaak uitgelegd aan de hand van een stoplicht metafoor. Het bijzondere van ZE&GG is dat het opgericht is en gedragen wordt door alle partijen uit het Hoofdlijnen Akkoord Medisch Specialistische zorg.
Rood: Bewezen niet- effectieve zorg (niet te verwarren met niet bewezen effectieve zorg) -> stoppen/ de-implementeren.
Oranje: Geen of onvoldoende bewijslast -> onderzoeken
Groen: Bewezen effectieve zorg -> doorgaan
Voor het (rode) stoplicht is een lijst met 182 aanbevelingen (bv: verricht geen artroscopie bij 50+’ers met degeneratieve knieklachten) opgesteld, waarvoor de doelstelling is gesteld dat alle partijen in 2023 80% van de onderwerpen ‘aantoonbaar’ geïmplementeerd hebben. Daarnaast moet ZE&GG een vaste plek krijgen in de organisatie.
Dare to Care: Durf ook buiten jouw eigen organisatie te kijken. Zo haal ik kennis op bij andere ziekenhuizen over hoe zij de ondersteuning van ZE&GG en andere initiatieven in de organisatie een plek geven.
Een uitdagende eerste opdracht bij Talent for Care dacht ik zo, welke mooi opgehangen kunnen worden aan de motto’s van Talent for Care.
Klein:
Doordat Amstelland een relatief klein ziekenhuis is, is het makkelijk met mensen in contact te komen. Ik kom vanuit mijn rol met veel verschillende collega’s met hele uiteenlopende rollen in de organisatie in contact.
&
Krachtig:
Via ZE&GG kom ik in aanraking met andere ziekenhuizen die met dezelfde onderwerpen bezig zijn, waardoor het makkelijk wordt inzichten te delen en niet iedereen zelf het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.
Goed:
Vaste momenten met mijn begeleider op de opdracht aan het begin en eind van de week en ruimte om mee te denken over de toekomst van de organisatie.
&
Leuk:
Veel zelfstandigheid, vrijheid en flexibiliteit in mijn opdracht. Met mijn (bedrijfskunde) achtergrond vind ik het daarnaast mooi bezig te zijn op het vlak waarin ‘kwaliteit’ en ‘betaalbaarheid’ van zorg samenkomen.
Geven:
Een flinke dosis enthousiasme en nieuwsgierigheid om uit te zoeken hoe ZE&GG een plek kan krijgen in de organisatie.
&
Nemen:
Een leerervaring waarin ik mooie dingen heb kunnen doen, maar ook nog beter ben gaan begrijpen wat veranderingen in ziekenhuizen zo lastig maakt.